Filature du Rabot

EEN COHERENT GERITMEERD ENSEMBLE, VERWEVEN MET HET PATRIMONIUM

Het beeld van dit deel van de stad wordt in grote mate bepaald door het aanzienlijk aantal overgebleven 19de eeuwse textielfabrieken en spinnerijen (“filatures”) – industrieel erfgoed dat tegelijkertijd grote open ruimtes maakt in het dense weefsel van de Bloemekenswijk en omgeving. Deze Manchestergebouwen, veelal ingebed in nieuwe publieke (park-) ruimte, geven dit deel van de stad niet alleen zuurstof, maar ook structuur en een herkenbare identiteit.

De rationele en economische structuur met vaste traveematen is leesbaar in hun gevels en daken. Het zijn tegelijk stoere, maar sierlijk gearticuleerde baksteengebouwen met een tijdloos karakter. We hanteren eenzelfde sterke baksteenritmering met geaccentueerde in– en uitsprongen van de traveeën als leidraad. Zowel de grondgebonden woningen als de meergezinswoning krijgen een karaktervol silhouet dat zich met een ééngemaakt orthogonaal grid verweeft met het patrimonium. Een gelijkaardige traveemaat van minder dan 6m is voor de grondgebonden woningen én voor de appartementen de basis die ook bouwtechnisch interessant is. Gevelinsprongen en afwisseling in bouwhoogtes geven de bouwvolumes een gelijkaardige kadans.

GEARTICULEERD VOLUME MET ZACHTE AANSLUITINGEN OP HET OPENBAAR DOMEIN

In- en uitsprongen en een gekartelde gevellijn creëren subtiele overgangen tussen het openbaar domein en kleinschaligere vormen van collectiviteit in de benadering van het gebouw. De grondgebonden woningen bestaan uit twee basistypes: diepere volumes over twee niveaus, afgewisseld met ondiepere volumes over drie niveaus. Zo ontstaat voor beide zijden een geritmeerd geheel in geveldiepte als bouwhoogte. De gekartelde gevelomtrek van het appartementsgebouw bewerkstelligt op eenzelfde manier de overgang vanuit de collectieve naar de private ruimte. Overal beschut tussen de concave teruggesprongen gevelvlakken zijn de terrassen minder blootgesteld aan wind en inkijk; De vertrapte afbouw aan de parkzijde komt tegemoet aan een gepaste schaalbeleving vanuit het naastgelegen park maar sluit hiermee tevens aan op de kroonlijsthoogte van de kopse woningen aan de parkzijde.

ORTHOGONALE RUIMTES, DIAGONALE ZICHTEN

Het Bloemekenspark is de publieke ruimte bij uitstek die zuurstof geeft aan de dichtbevolkte wijk en meer bepaald ook voor de bestaande grondgebonden woningen in de Filaturestraat (loten 9 tot 21) en de meergezinswoningen op loten 3 en 4. We vinden het belangrijk om vanuit de nieuwe, maar ook vanuit de bestaande binnenruimtes, maximaal zichten te blijven vrijwaren op dit park. Het resultaat is een orthogonaal, gekarteld volume dat niet alleen meer zichten genereert , maar tevens een tweede oriëntatie geeft aan de units. Door zijn inplanting, evenwijdig aan de F. Van Ryhovelaan, neemt het volume afstand van de tegenovergelegen woningen en behoudt hun uitzicht op het park. Op die manier laat deze inplanting diepere zichten schuinweg langsheen de naastgelegen gebouwen toe vanuit de orthogonale woonruimtes. Het park, de daktuin, de schouw, het verder afgelegen stadssilhouet laten zich voelen. Ook voor de grondgebonden woningen leveren de inspringende gevels en de afwisselende bouwhoogte laterale ver-zichten dieper in de straat op

COMPACTE SCHAKELING, MAXIMAAL RAAKVLAK

In het onderzoek naar de woontypologieën van het woonblok, bleek een compacte schakeling noodzakelijk om het gevraagde aantal units te kunnen voorzien. Het 19m diepe gabarit is nuttig om de nodige m² te kunnen realiseren. Dat betekent meteen ook dat doorzon units moeilijk zijn. Met genoeg interessante omgevingselementen en voldoende afstand rond het gebouw, en Zuid-West en Zuid-Oost oriëntaties is er geen noodzaak alle units een identieke oriëntatie te geven. Een beperkt aantal verschillende appartementstypes wordt in plan geschakeld en boven elkaar gestapeld. Het terugspringen van de bovenste verdiepingen aan de parkzijde en op de bovenste verdieping, resulteert, in combinatie met de gekartelde gevel, in een boeiende en elegante kristallijne volumetrie.

BESCHUTTE , GOED GEORIENTEERDE BUITENRUIMTES

Het basistype is een orthogonale Z-vormige unit waarin het dag- en nachtgedeelte haaks rondom een besloten terras liggen. Elk van de units heeft telkens minstens één zonne-oriëntatie in zijn gevelvlakken (Zuid- Oost of Zuid-West), het centrale ingesloten buitenterras ligt beschut en teruggetrokken, omringd door de eigen privé-vertrekken. In principe kan in elke concave terugsprong van het volume een terras voorzien worden, waardoor optoioneel de flexibiliteit ontstaat om sommige units een tweede terras te geven; De concave binnenhoek vereenvoudigt de ophanging en reduceert de uitkraging van de terrassen.

MODULATIE EN HERHALING IN MAATVOERING

We kiezen resoluut voor een baksteenlogica waarbij we in de uitvoeringsstudie een doorgedreven modulering zullen hanteren. De basismodule waaruit de schakeling van het meergezinsblok is opgebouwd, heeft een relatief korte overspanning in één richting van 5,8m, met een beperkte vloeropbouw als gevolg. Vanuit de parking wordt deze traveemaat tot boven doorgetrokken; Dit resulteert in een repetitieve maatvoering van gevelvlakken, zodat een goed doordachte baksteenmodulatie meteen overheen het hele gebouw kan worden herhaald. De terugkerende haakse hoekverbanden benadrukken de inherente baksteenlogica en worden het elegante leidmotief van de baksteenarchitectuur. De regelmaat van de gekartelde dakranden refereert subtiel en onrechtstreeks naar motieven uit het industrieel erfgoed.

EEN SPREKENDE GESTALTE MET EEN GROOT RAAKVLAK

Het totaalbeeld dat ontstaat bij de benadering van de gebouwen is er één van achter elkaar teruggetrokken vlakken of volumes, variërend in hoogte. Terwijl de kandans bij de meegezinswoning afbouwt in het parkperspectief, ontstaat er in het straatbeeld naast de Filature een ritmische dialoog met de filaturegevel. Het zijn eigenzinnige volumes die vanuit diverse benaderingen telkens weer nieuwe boeiende composities opleveren. Het spel van bezonning en schaduw van de verschillende volumes onderling, creëert extra ritmering en raffinement. Het gebouwde volume met zijn gekartelde omtrek laat veel plaats voor zichten op de omgeving en sociale interactie in de ingesprongen geveldelen. Het creëert vanuit elke hoek een sterk herkenbaar beeld waar mensen zichzelf mee associëren en waar ze zich samen kunnen thuisvoelen.